Alberto S. Etxebarria esanez gero, askok ez du nortaz ari garen jakingo. Tito esanda, ordea, dexente argigarriago suertatuko zaio askori. Tito urte luzez aritu da Helduen Euskalduntzearen hainbat alorretan, hala nola, UEUko Glotodidaktika Sailean, ELE didaktika-aldizkariaren editore, euskara-irakasle eta gaur egun Indautxuko AEK Euskaltegiko zuzendari.

Oro har, zuzendariaren lana euskaltegiaren funtzionamendu ona ziurtatzea da. Alde horretatik ez dut uste sektoreko beste euskaltegiekin aparteko desberdintasunik dagoenik. Gure euskaltegietan euskaltegiko batzarrak, irakasle guztiok osatuta, urterako ildoak markatzen ditu eta ikasguari dagozkion erabakiak hartzen ditu; arduradunok, azken batean erabaki horien kudeaketa egiten dugu. AEKko beste euskaltegi eta egiturekiko koordinazioa ere gure gain izaten da era berean. Horrek ikuspegi globalagoa ematen dizu agian, baina azken finean, euskaltegian gauden guztiok gure eginbeharra gustura eta behar bezala egin ahal izateko, ikasi zein irakatsi, baliabide aproposak eskaintzea da gure zeregina. Zoritxarrez, baliabide horiek ziurtatzea ez da beti gure esku izango eta orduan duzunarekin moldatu behar duzu. Horrek gure lanari ez dagokion hainbat lan egin behar izatea dakar, garbiketa esaterako, baina aipatu dudan bezala, denon artean moldatu behar.

Ikasle jaitsiera hortxe dugu, garaiak aldatu egin dira eta egokitu egin behar dugu, ez dago dudarik. Aurten luze hitz egin dugu sektorearen arazoez eta horien arrazoiez eta horretan dihardugu oraindik ere, sektoreko sare guzietatik baliabide gehiagoren eskaera egin da, sustapen lan handia falta da… Teknologia berrietara moldatu beharra dagoela behin eta berriz aipatzen da leku guztietatik salbazioa izango balitz bezala; baina ez dakit, teknologia berrien erabilpena garrantzitsua da ezbairik gabe, hala ere, ez totem bihurtzeraino arazo guztien soluzioa izango bailitzan.

Beste alde batetik, HEOK-ak aldaketak ekarri ditu, administraziotik bertatik proposamenak egiten zaizkigu, mailaketa berria, moduluen egokitzea, lehen aipatu teknologia berrien erabilpena eta abar, baina horiek guztiak martxan jarri ahal izateko administraziotik bertatik eman beharreko aldaketen zain gaude oraindik. Esate baterako, zaila da ulertzea mailaketa berria martxan jarri behar dela esatea eta era berean ebaluaketa eta ikasleen datuen eta emaitzen kudeaketarako urraskako sistema erabili behar izatea, eta okerragoa dena, moldaketak nondik nora eta noiz etorriko diren ez jakitea. Horrek noraeza sentsazioa eragiten du eta proiektu berrietarako galga dela uste dut. Nolabait esatearren, gauza bat predikatu eta beste bat egiten da.

AEKren aldetik begiratuta, esfortzu handia ari gara egiten dauzkagun baliabideak albait ondoen erabiltzeko gure helburuak betetzeko. Jakin badakigu gure funtzionamenduan gauza asko dugula hobetzeko, baina administrazioari ere esfortzu hori ere eskatu behar zaio eta batzuetan dudan sentsazioa da zer gertatzen den esperoan daudela besterik gabe, ea zenbat geratzen garen, aldaketak haiek egin beharrean denborak egin zain baleude bezala.

Horri guztiari Madriletik jaso ditugun erasoak gehitu behar zaizkio, gaur egungo egoera politikoari buruz ez dut ezer berririk esango denon begi-bistan dago eta, baina eraso horien zama oraindik ari gara ordaintzen. Egotzi zitzaigun guztia bertan behera geratu ondoren oraindik ere badugu Gizarte Asegurantzarekin argitu beharreko auzia, gure ustez oinarririk ez duena, baina bitartean gure urteroko aurrekontuan izugarrizko eragina duena; gure ondasun gehienak bahiturik daude-eta epaia izan artean.

Asko izan dira azken urte hauetako aldaketak, 1995en Jaurlaritzarekin sinatu genuen itunaz geroztik normalizazio prozesu baten barruan murgildu gara, gure egiturak moldatzen eta egokitzen aritu gara eta horretan gabiltza oraindik ere, horren amaiera kooperatiba sortzea izan da. Arestian aipatu dudan bezala, horrek esfortzu handia egitea suposatu digu eta bide horretan oztopoak ere bat baino gehiago izan dira. Sektoreko partaideekin parekatu ahal izateko asko falta badugu ere, irakasleon lan baldintzak hobetu ditugu azken urteotan. Didaktika arloan gure betiko filosofiari jarraitu diogu eta aurrerako pausoak etengabean ematen gabiltza; hori betidanik izan da AEKren kezka, metodologiaren gaineko hausnarketa gure eguneroko lanaren zati bat da. Egia da, baina, izandako aurrerapen asko eta asko barneratze fasean daudela oraindik. Azken batean, gure ahalegina arlo guztietan etengabeko hobekuntza da eta oraingo erronka nagusia lan-sistema hori barneratzea da.

Horretarako, 2000-2001 ikasturtean zehar hurrengo 4 urteetarako Plan Estrategikoa burutzea lortu genuen. Horrek berebiziko garrantzia du gure eguneroko jarduera zehazteko orduan eta, garrantzitsuagoa dena, etorkizuneko AEK irudikatzeko orduan ere.

Zein rol jokatu behar du AEKk, zure ustez, Helduen Euskalduntzearen etorkizunean?

Aurreko galderan esan bezala Plan Estrategikoak gure jarduera zehazten du. AEKren zeregina hiru zutabetan bana dezakegu. Batetik, euskalduntzea, gure eginbehar nagusia dena; bestetik, erabilera dela-eta, berreskurapen eta normalizazioan eragitea; eta azkenik, kulturgintzaren parte izatea bai sormena sustatuz bai eta transmitituz ere.

AEK bereizten duen ezaugarri bat bere izaera nazionala da; alde horretatik, sektoreko bakarrak izanik, ikuspegi globalago bat ematen dizu. Laurogei bat euskaltegi ditugu Euskal Herrian; horietaz aparte, hainbat eta hainbat gela desplazatu, errentagarriak ez diren taldeei erantzuten saiatzen gara edonon izanda, hori izan da gure betiko filosofia eta kosta ala kosta, horri eutsi behar diogula uste dut. Euskara ikasi nahi duen edonork aukera izan behar du. Beste alde batetik, aipatzekoak dira urteetan metatutako esperientziak eta nazio mailako izaerak ematen dizkigun aukerak, edozelako proiektuak aurrera eramateko aukera.

Horrek guztiak nahitaez nolabaiteko aitzindaritza suposatzen du eta AEKren ardura horri erantzutea da. Azken finean, erakunde pribatua kontsidera badaiteke ere, AEKk ez du noiz irabazi asmorik izan. Gure konpromiso bakarra euskara da.