|
|
|
Al hacer narraciones hay que diferenciar entre el estilo directo y el indirecto. Ejemplo:
|
Estilo directo |
Estilo indirecto |
|
Está enfermo |
Ha dicho que está enfermo |
|
¿Esta enfermo? |
He preguntado (a ver) si está enfermo |
|
Ven rápido |
Le he dicho que venga rápido |
En el estilo directo diferenciamos tres clases de oraciones: Enunciativas, interrogativas e imperativas. Al pasar de un estilo directo a uno indirecto se usan tres marcas de subordinación, según cual sea el tipo de oración directa del que provengan: Que, (a ver) si, que. Y en euskara: -ela, -en, -tzeko..
|
Estilo zuzena |
Zehar estiloa |
|
Gaixorik dago |
Gaixorik dagoela esan du |
|
Gaixorik dago? |
(Ea) gaixorik dagoen galdetu dut |
|
Arin etorri |
Arin etortzeko esan diot |
1. ESALDI KONPLETIBOA: Proviene de una oración enunciativa. Se añade –(e)la al verbo auxiliar:
Aditz laguntzailea: NOR
|
Naiz |
Naizela |
|
Zara |
Zarela |
|
Da |
Dela |
|
Gara |
Garela |
|
Zarete |
Zaretela |
|
Dira |
Direla |
Aditz laguntzailea: NOR-NORI
|
Zait, zaizkit |
Zaidala, zaizkidala |
|
Zaizu, zaizkizu |
Zaizula, zaizkizula |
|
Zaio, zaizkio |
Zaiola, |
|
Zaigu, zaizkigu |
Zaigula, |
|
Zaizue, zaizkizue |
Zaizuela, |
|
Zaie, zaizkie |
Zaiela, |
Aditz laguntzailea: NOR-NORK
|
Dut, ditut |
Dudala, ditudala, |
|
Duzu. Dituzu |
Duzula, |
|
Du, ditu |
Duela, |
|
Dugu, ditugu |
Dugula, |
|
Duzue, dituzue |
Duzuela, |
|
Dute, dituzte |
Dutela, |
Aditz laguntzailea: NOR-NORI-NORK
|
NIRI |
ZURI |
HARI |
GURI |
ZUEI |
HAIEI |
|
|
NIK |
------------ |
dizudala |
diodala |
---------- |
dizuedala |
Diedala |
|
ZUK |
didazula |
---------- |
diozula |
diguzula |
----------- |
Diezula |
|
HARK |
didala |
dizula |
diola |
digula |
dizuela |
Diela |
|
GUK |
------------ |
dizugula |
diogula |
--------- |
dizuegula |
Diegula |
|
ZUEK |
didazuela |
----------- |
diozuela |
diguzuela |
------------ |
Diezuela |
|
HAIEK |
didatela |
dizutela |
diotela |
digutela |
dizuetela |
Dietela |
Faltan las formas con objeto plural: diot, dizkiot,
Aditz trinkoak: EGON, ETORRI, JOAN, IBILI
|
Nagoela |
Natorrela |
Noala |
Nabilela |
|
Zaudela |
Zatozela |
Zoazela |
Zabiltzala |
|
Dagoela |
Datorrela |
Doala |
Dabilela |
|
Gaudela |
Gatozela |
Goazela |
Gabiltzala |
|
Zaudetela |
Zatoztela |
Zoaztela |
Zabiltzatela |
|
Daudela |
Datozela |
Doazela |
Dabiltzala |
Aditz trinkoak: EDUKI, JAKIN; EKARRI, ERAMAN
|
Daukadala |
Dakidala |
Dakardala |
Daramadala |
|
Daukazula |
Dakizula |
Dakarzula |
Daramazula |
|
Daukala |
Dakiela |
Dakarrela |
Daramala |
|
Daukagula |
Dakigula |
Dakargula |
Daramagula |
|
Daukazuela |
Dakizuela |
Dakarzuela |
Daramazuela |
|
Daukatela |
Dakitela |
Dakartela |
Daramatela |
2. ZEHAR GALDERA: Proviene de una pregunta. Se añade –(e)n al verbo auxiliar.
Aditz laguntzailea: NOR
 |
Naizen |
|
Zaren |
|
Den |
|
Garen |
|
Zareten |
|
Diren |
Aditz laguntzailea: NOR-NORI
|
Zaidan |
|
Zaizun |
|
Zaion |
|
Zaigun |
|
Zaizuen |
|
Zaien |
Aditz laguntzailea: NOR-NORK
|
Dudan |
|
Duzun |
|
Duen |
|
Dugun |
|
Duzuen |
|
Duten |
Aditz laguntzailea: NOR-NORI-NORK
|
NIRI |
ZURI |
HARI |
GURI |
ZUEI |
HAIEI |
|
|
NIK |
------------ |
dizudan |
diodan |
---------- |
dizuedan |
Diedan |
|
ZUK |
didazun |
---------- |
diozun |
diguzun |
----------- |
Diezun |
|
HARK |
didan |
dizun |
dion |
digun |
Dizuen |
Dien |
|
GUK |
------------ |
dizugun |
diogun |
--------- |
dizuegun |
Diegun |
|
ZUEK |
Didazuen |
----------- |
diozuen |
diguzuen |
------------ |
Diezuen |
|
HAIEK |
didaten |
dizuten |
dioten |
diguten |
dizueten |
Dieten |
3. -TZEKO KONPLETIBOA: Proviene de una oración imperativa. Se añade –T(z)eko al verbo principal. Ejemplos:
|
Garbitu: Garbitzeko |
|
Ekarri: Ekartzeko |
|
Bota: Botatzeko |
|
Egin: Egiteko |
|
Ikusi: Ikusteko |
|
Utzi: Uzteko |
